Monika Brągiel

Dobrze jest przemieszczać się z życia do życia.

Obrazy czasu w tomie „Niespieszna żegluga” Uroša Zupana.

Urodzony w 1963 roku Uroš Zupan, słoweński poeta, tłumacz, eseista i laureat licznych nagród literackich – tak krajowych, jak zagranicznych, jest autorem 9 tomów wierszy. „Niespieszna żegluga” obejmuje wybór wierszy z czterech ostatnich tomów, przetłumaczonych przez Katarinę Šalamun-Biedrzycką i Miłosza Biedrzyckiego.

Tytułowa niespieszna żegluga jest figurą mijania oraz uczestniczenia w upływającym dzień po dniu byciu świata i pojedynczego człowieka. Dodatkowo komplikuje ją fakt, że w wierszach teraźniejszość często miesza się z przeszłością. Poeta wprowadza do swoich tekstów zarówno pamięć osobistą, jak i doświadczenie doznawania rzeczywistości poprzez kontakt z naturą, sen i refleksje autotematyczne.

W warstwie językowej i stylistycznej zwraca uwagę bogate obrazowanie, metaforyzacja przestrzeni oraz podmiotowy punkt widzenia przedstawiany za pomocą rozbudowanych zdań lub dynamicznych opisów sytuacji lirycznej. Zmysłowe postrzeganie zjawisk i realnych postaci (poeci europejscy i amerykańscy) czy miejsc, daje wgląd w teraźniejsze przeżycia podmiotu, ale i dawne doświadczenia, które ukształtowały jego światopogląd. Rolą poezji – co można wywnioskować po lekturze tomu słoweńskiego poety – jest utrwalanie zmiennych kształtów świata i czasu, w którym żyje człowiek. Jest nią też próba zatrzymania uwagi czytelnika na szczegółach, które w coraz szybciej umykającym czasie mogłyby mu umknąć, a przecież stanowią o wyjątkowości postaci momentu konkretnego życia.